نقد دیوان ها و گزیده های اشعار رودکی منتشر شده در ایران

رودکی پژوهی در ایران سابقه ای دیرینه دارد، اما تحقیقات معاصران ما در زمینه اشعار رودکی هنوز کامل نیست. در این مقاله برآنیم تا ابتدا به دیوان های چاپ شده در ایران، یعنی کتاب محیط زندگی و احوال و اشعار رودکی، اثر سعید نفیسی، دیوان شعر رودکی با شرح و توضیح جعفر شعار، و دیوان رودکی با شرح و توضیح منوچهر دانش پژوه، نصرالله امامی و کامل احمدنژاد نگاهی بیفکنیم و سپس گزیده های اشعار رودکی منتشر شده در ایران را نقد و بررسی کنیم؛ در این خصوص به کتاب های مهم و درسی این حوزه، یعنی گزینه سخن پارسی 2 رودکی به کوشش خلیل خطیب رهبر، گزیده اشعار رودکی با پژوهش و شرح جعفر شعار و حسن انوری، برگزیده اشعار رودکی و منوچهری تألیف اسماعیل حاکمی، بهترین رودکی همراه با اشعار نویافته، به تدوینمحمدعلی سپانلو، استاد شاعران رودکی (شرح حال و گزیده اشعار)، تألیف نصرالله امامی، و پیشگامان شعر فارسی اثر دکتر نصرالله امامی خواهیم پرداخت. البته در این زمینه، کتاب هایی مورد نظر است که بخش اعظم و مهمی از آن ها به رودکی اختصاص دارد و موضوع پیشاهنگان و پیشگامان نظم فارسی به طور عموم و مطلق مطرح نیست. در واقع، نقد کتاب هایی از این دست و همچنین دیوان های ترتیب داده شده از اشعار رودکی در خارج از ایران (به خصوص در تاجیکستان) مجالی دیگر می طلبد. در این مقاله برآنیم تا با مقایسه شروح و گزیده ها با یکدیگر، نقاط ضعف و قوّت هر یک را در راستای آموزش بیابیم و در خلال این قیاس ها، معانی ابیات مبهم و مشکلات اشعار رودکی را تا حدّ ممکن روشن سازیم.